Sirli şəxs: Leonardo da Vinçi.
Leonardo da Vinci, İntibah dövründə yaşayan Italyan filosofu, astronom, memar, mühəndis, xəbərçi, riyaziyyatçı, anatomist, musiqiçi, heykəltaraş, botanist, geoloq, kartoqraf, yazıçı və rəssam idi.
LEONARDO VINCI KİMDİR?
Leonardo di ser Piero da Vinci 15 aprel 1452-ci ildə Florensiyada anadan olmuşdur. Avropadakı müasir adlandırma konvensiyalarından əvvəl onun adı Leonardo di ser Piero da Vinci idi. Adı Vinçinin ustası Pieronun oğlu Leonardo deməkdir.
Da Vinci, təhsilinin ilk illərində arifmetik və həndəsə müəllimləri tərəfindən verilən suallara təəccüblü cavablar verə biləcək qədər yaxşı idi. Bu istedad gənc yaşlarında da diqqəti cəlb etdi. Uşaq ikən ən çox rəsm çəkməyi sevirdi. Yalnız çəkmir, həm də lirikada çalırdı. Babası istedadlarını görəndə onu Florensiyanın ən vacib atelyelərindən birində şagird kimi təqdim etdi.
14 yaşına qədər Vinçidə yaşadı və nənə ,babası ilə birlikdə yaşadı. Hər ikisi bir-birinin ardınca öldükdə, Florensiyaya getdi. Bu zaman nikahdan kənar uşaqların kollecə getməsinə icazə verilmədi və təəssüf ki, Leonardo atasının evlilikdən kənar doğan bir uşaq idi. Bu səbəbdən universitetdə oxumaq üçün fürsət tapa bilmədi.
Dövrün məşhur heykəltəraşı Andrea del Verrokkio Leonardonun rəsmlərindən təsirlənmiş və onu çıraq olaraq yanına qebul etmişdir.. Burada yalnız Verrocchio ilə deyil, Lorenzo di Credi və Pietro Perugino kimi vacib sənətkarlarla da işləmək imkanı qazanmışdı.
Da Vinci 1482-ci ildə Florensiyanı tərk etdi. Dünya tarixinin ən fövqəladə iş təcrübəsi hesab edilən dünya şöhrətli məktub bu dövrdə Milan Dersi Sforza üçün yazılmışdır. Bu qeyri-adi məktub nəticəsində 17 il Milan Dersi’nde çalışdı. O, yalnız Dyuk üçün təkcə rəsm çəkib , heykəl qoymadı, həm də bina, maşın və silah hazırladı.
Maraq sahəsi olduqca geniş olan Da Vinçi başladığı işi vaxtında bitirə bilmədi. 1499-cu ildə Milandan ayrıldı və 16 il İtaliyaın qarış-qarış gəzdi.
Bu dövrdə bəşər tarixinin ən vacib rəsmlərindən biri olan Mona Lizanı çəkməyə başladı. Onun 1503-cü ildə Mona Lizanı rəngləməyə başladığı təxmin edilir, o, rəsmini bitirdikdən sonra heç buraxmadı və bütün səyahətlərində özü ilə apardı.
1504-cü ildə atası vəfat etdikdə Florensiyaya qayıtdı.
1506-cı ildə ömrü boyu ən yaxşı dostu və tələbəsi olacaq Conte Francesco Melzi ilə görüşdü.
Leonardo da Vinci 1513-16 illəri arasında Romada yaşayıb və Papa üçün bir çox layihələrdə iştirak edib. Bu müddət ərzində o, anatomiya və fiziologiya sahələrində araşdırmalarını davam etdirdi. Ancaq Papa da Vinçinin kadrlar üzərində işləməsini qadağan etdi.
1516-cı ildə, Kral I Frensisdən Fransanın baş rəssamı, mühəndis və memarı olmağa dəvət aldı. Bu dəvətə cavab olaraq Vinci Amboise yaxınlığındakı Kral Sarayının yanında onun üçün hazırlanmış bir malikanədə yerləşdi.
Da Vinci üçün anatomiya getdikcə daha çox diqqət mərkəzində olan bir mövzu halına gəldi.
Əməl qaydalarını şübhə altına aldığı insan bədəninə mükəmməl bir maşın kimi yaxınlaşdı. Leonardo gündəlik yaşamını, ixtiralarına dair çalışmalarını gündəlikdə qeyd etmişdir.O, buradakı yazılarını tərsinə yazırdı Beləki, güzgüyə tutduqda yazılar aydın oxunur.
Gördüyü və izlədiyi hər şeyi açıqlayırdı. Anatomiyasının detallarını ətraflı təsvirləri ilə ortaya qoydu. Bəzi kiçik səhvlərə baxmayaraq, onun rəsmləri son dərəcə aydındır. Məşhur bir ananın bətnindəki körpənin rəsmini çəkmək üçün inəkləri araşdırdı və nəticələrini insanlara uyğunlaşdırdı. Papa insan anatomiyasına dair işini qadağan etdikdən sonra, inəklərin buzovları ilə işləyərək qan dövranı sistemindəki araşdırmalarını davam etdirdi.
Leonardo da Vinci 2 may 1519-cu ildə 67 yaşında, Amboisdəki evində öldü. Padşahın qucağında öldüyü barədə əfsanələr var.Onun haqqında digər bir əfsanə isə anasının Azərbaycanlı olmasıdır.
Onun son sözləri “İşimi açar bilmədiyim üçün Allahı və insanlığı gücləndirdim” dedi. Amboisdəki Müqəddəs Florent Kilsəsində dəfn edildi.
Yazar: Camalov İsmayıl
Həmçinin bax Tanrı kəlamı
https://tehsilim.org/qafqaz-maarif-birliyi-tarixime-toxunma-aksiyasina-start-verib/
