Reproduktiv İzolyasiya

Əksər reproduktiv təcrid mexanizmləri əvvəlcə reproduktiv izolyasiyanı təmin etməkdən başqa nədənsə yaranır. Məsələn, yeni yaşayış mühitini koloniyalaşdıran bir populyasiya həmin yaşayış mühitində yaşamaq üçün uyğunlaşmalar inkişaf etdirə bilər. Nəticədə, həmin populyasiyadan olan fərdlər heç vaxt əcdad populyasiyasından olan fərdlərlə qarşılaşa bilməzlər. Əgər onlar görüşsələr belə, yeni yaşayış yerindəki populyasiya yeni fenotiplər və ya davranışlar inkişaf etdirmiş ola bilər ki, iki populyasiyanın üzvləri bir-birlərini artıq potensial yoldaş kimi tanımasınlar. Bu səbəbdən bəzi bioloqlar hesab edirlər ki, “izolyasiya mexanizmləri” termini yanlışdır, çünki bu, əlamətlərin bir növün genetik cəhətdən təcrid edilməsi məqsədi ilə xüsusi olaraq təkamül etdiyini nəzərdə tutur, əksər hallarda bu, yəqin ki, yanlışdır.

Seçim İzolyasiya Mexanizmlərini Gücləndirə bilər. Növlərin formalaşması fasiləsiz bir prosesdir, onu bütün diferensiasiya səviyyələrində aralıq mərhələlərin mövcudluğuna görə başa düşə bilərik. Qismən differensiasiya olunmuş populyasiyalar bir-biri ilə təmasda olarsa, onlar yenə də sərbəst şəkildə cinsləşə bilər və genetik mübadilə populyasiyaları homogenləşdirdikcə zaman keçdikcə aralarındakı fərqlər yox ola bilər. Əksinə, əgər populyasiyalar reproduktiv olaraq təcrid olunarsa, onda heç bir genetik mübadilə baş verməyəcək və iki populyasiya fərqli növlər olacaqdır.

Bununla belə, reproduktiv izolyasiyanın qismən inkişaf etdiyi, lakin tam olmadığı bir ara vəziyyət var. Nəticədə, hibridləşmə ən azı arabir baş verəcəkdir. Əgər onlar qismən sterildirlərsə və ya valideynləri kimi mövcud yaşayış mühitinə uyğunlaşmamışlarsa, bu hibridlər əlverişsiz olacaq. Nəticədə, seçim hibridləşmənin qarşısını alan valideyn populyasiyalarında hər hansı allellərə üstünlük verəcək, çünki hibridləşmədən qaçan fərdlər öz genlərini növbəti nəslə ötürməkdə daha uğurlu olacaqlar. Nəticə, iki populyasiya tamamilə reproduktiv olaraq təcrid olunana qədər prezigotik izolyasiya mexanizmlərinin davamlı təkmilləşdirilməsidir. Bu proses gücləndirmə adlanır, çünki ilkin olaraq natamam izolyasiya mexanizmləri tamamilə təsirli olana qədər təbii seçmə ilə gücləndirilir.

Bununla belə, gücləndirmə heç bir halda qaçılmaz deyil. Natamam təcrid olunmuş populyasiyalar bir araya gəldikdə, növlər arasında dərhal gen axını meydana gəlməyə başlayır. Hibridlər aşağı ola bilsələr də, bu halda onlar tamamilə yenilməz və ya sonsuz deyillər (əgər onlar olsaydı, o zaman növlər reproduktiv olaraq təcrid olunmuş olardı); deməli, bu hibridlər hər iki populyasiyanın üzvləri ilə çoxaldıqda, bir populyasiyadan digərinə genetik mübadilə kanalı kimi xidmət edəcəklər. Nəticədə, iki populyasiya öz genetik fərqliliyini itirməyə meylli olacaq. Beləliklə, irq yaranır: gen axını populyasiyalar arasındakı fərqləri məhv etməzdən əvvəl reproduktiv izolyasiya mükəmməlləşdirilə bilərmi? Mütəxəssislər ehtimal olunan nəticə ilə razılaşmırlar, lakin bir çoxları gücləndirmənin daha az yayılmış nəticə olduğuna inanırlar.

QAYNAQ: Girma Lemma- General psychology
TƏRCÜMƏÇİ: Zəhra Əmiyeva
HƏMÇİNİN BAX: Siyasi ideologiyalar: Feminizm- II hissə
HƏMÇİNİN BAX: Tehsilim.org/tehsilim-orgda-yeni-tecrube-proqrami/