Prussiyada Avstriya təsiri və İspaniyada Napoleona qarşı azadlıq hərəkatı
Karlsbad Fərmanları Mərkəzi Avropa tarixində mühüm bir dönüş nöqtəsidir. Avstriyada olduğu kimi Almaniyada
da Metternixin hökmranlığına boyun əydilər. Prussiya indi bütün liberal siyasətlərdən imtina edərək Avstriya rəhbərliyini itaətkarlıqla təqib etdi. Kral III Frederik Viliyam, ehtiyac içində olduğu vaxtda Prussiyaya bir konstitusiya vəd etmişdi, lakin o heç vaxt bu vədə əməl etmədi. Digər tərəfdən, o, bütün liberallara qarşı çox qəribə bir zülmə imza atdı. Prussiya darıxdırıcı bir zülm dövrünə qədəm qoydu.
İspaniyada azadlıq hərəkatı:
1808-ci ildə Napoleon, gördüyümüz kimi, İspaniya tacını ələ keçirdi və 1814-cü ilə qədər İspan Kralı VII Ferdinandı Fransada əsir tutdu, öz qardaşı Cozefi boş taxta qoydu. İspanlar qəsbkara qarşı ayağa qalxdılar və illərdir güclü bir partizan müharibəsi apardılar, bu mübarizə ingilislərin köməyi ilə və nəhayət uğurla başa çatdı. Onların Kralı düşmən əlində olduğu üçün bir hökumət qurmaq üçün onun adına başladılar. Liberal düşüncəli olduqları üçün, 1791-ci il Fransız Konstitusiyası ilə yaxından nümunə götürülən, 1812-ci il məşhur Konstitusiyasını hazırladılar. Bu konstitutsiya xalqın suverenliyini təsdiqlədi və bu səbəbdən indiyədək olan ilahi haqq ilə rəqib monarxiya nəzəriyyəsini atdı. İspaniya dövlətinin əsasını qəbul etdi. Bununla birlikdə, bu demokratik sənəd, Napoleonun devrilməsindən sonra İspaniyaya qayıtdıqdan sonra Ferdinand kimi uzun müddət yaşamadı, dərhal onu boğdu və qəzəbli bir reaksiya siyasətinə başladı. Mətbuata senzura gətirildi. Liberal xarakterli kitablar harada tapılsa, məhv edildi, xüsusən konstitusiyanın bütün nüsxələri. Minlərlə siyasi məhbus ciddi şəkildə cəzalandırıldı.
Bütün liberal fikirləri möhkəm və təsirli bir şəkildə sındıran Ferdinand hökuməti digər məsələlərdə laqeyd və bacarıqsız idi. Təxminən on bir milyon əhalisi olan İspaniya, yazıq kasıb və cahil durumda idi. Ancaq hökumət şərtləri yaxşılaşdırmağa cəhd göstərmədi. Üstəlik, heç bir hökumətin, yəni imperiyanın bütövlüyünü qorumağın ən əsas vəzifəsini yerinə yetirmədi. Amerikadakı İspan müstəmləkələri bir neçə ildir ana ölkəyə qarşı üsyan qaldırmışdı və hökumət üsyanı yatırmaq üçün ciddi səy göstərməmişdi.
QAYNAQ: Venkateshwara Open University- History of Europe ( 1453-1815 )
TƏRCÜMƏÇİ: Arzu Oruclu
HƏMÇİNİN BAX: Şeybanilər dövləti
HƏMÇİNİN BAX: tehsilim.org/saglam-tehsil-saglam-millet-layihesinin-beynelxalq-konfransda-teqdimati-kecirilib/
