Bioakustika

Bioakoustika biologiyada bir sahədir, heyvanlarda səs siqnallarının və onların səs əlaqələrinin öyrənilməsi ilə məşğul olan zoologiya sahəsidir.

Bioakustika sahəsi canlıların dünyasında məlumat ötürmə vasitəsi kimi səsin rolunun öyrənilməsi, təbiətdə mövcud olan canlılar arasında səs əlaqəsinin bütün növlərinin, onlarda səslərin yaranma və qavranma mexanizmlərinin, canlı bioakustik sistemlərdə ötürülən məlumatların kodlaşdırılması və dekodlaşdırılması prinsiplərinin öyrənilməsidir.  …

Bioakoustikada zooloqlar, akustik mühəndislər, fizioloqlar, psixoloqlar, dilçilər, riyaziyyatçılar, dizayn mühəndisləri, bionistlər və bir sıra digər mütəxəssislər çalışır.

Tarixi

Bu sahə 1956-cı ildə Pensilvaniyada (ABŞ) I Bioakoustik Konqresində tanınmışdır.

1974 və 1978-ci illərdə Leninqradda insan səsinin emosional ekspressiv xüsusiyyətlərinin bioakustikasına dair ilk iki Ümumittifaq simpoziumu keçirildi .

SSRİ-də bioakustika üzrə böyük elmi mərkəzlər V.İ. adına Təkamül Morfologiyası və Heyvanlar Ekologiyası İnstitutunda yerləşirdi.  SSRİ Elmlər Akademiyası Severtsov adına Akustika İnstitutu  SSRİ Elmlər Akademiyasının N.İ. Andreeva (Moskva), Fiziologiya İnstitutunda.  İ.P.Pavlov və İ.P. Təkamül Fiziologiyası və Biokimya İnstitutu.  İ.M.Seçenov SSRİ Elmlər Akademiyasında (Leninqrad), Moskva Dövlət Universitetində və Sankt-Peterburq Dövlət Universitetində, SSRİ Elmlər Akademiyasının Cənub Dənizləri Biologiya İnstitutunun Karadağ bioloji stansiyasında.  ABŞ, İngiltərə, Yaponiya, Fransa, Almaniyada tədqiqat mərkəzləri var

 Metodları

Heyvan dilini öyrənməyin ilk və sadə üsulu müşahidədir

Bioakoustika heyvan səslərini toplayır – bu, çox böyük elmi əhəmiyyətə malikdir, çünki demək olar ki, görünməyən bir çox quş və ya böcək, səslərdə yaxşı fərqlənir, bu da onları ayrı-ayrı növlərə ayırmağa imkan verir.  Musiqi kitabxanaları həm də praktik bioakustik metodlar (heyvanları cəlb etmək və ya qorxutmaq) üçün material mənbəyi rolunu oynayır.

SSRİ-də Heyvan səslərinin mərkəzi qeyd kitabxanası Moskva Dövlət Universitetinin Biologiya və Torpaq fakültəsində, Oka üzərindəki Puşçinoda SSRİ Elmlər Akademiyasının Biofizika İnstitutunda bir filialı ilə yerləşirdi.  Leninqrad Dövlət Universitetinin böyük bir musiqi kitabxanası var, Kiyev, Tartu, Vladivostok və digər şəhərlərdə səsyazma kolleksiyaları var.  Cornell Universitetində təkcə 24 mindən çox quş səsi yazısı var

• N.Veprintsev və A.S.Malchevsky quş səslərinin səs kitabxanalarının yaradılması ilə məşğul olmuşlar.
• V.Şişkova, E.V. Romanenko – balıq və delfinlər
• İ.D.Nikolskiy, V.R. Protasov – balıqlar
• I. Konstantinov, V. N. Movchan – məməlilər
• Popov – böcəklər

Bioakustikanın müasir metodlarından biri vokal səslərin siqnal dəyərini təyin etməkdir.  Bu, heyvanların reaksiyasını müşahidə etməklə müəyyən səsləri yazmaq və səsləndirməklə edilir.  Buna görə səs yazma avadanlığı bioakostikanın əsas vasitələrindən biridir.

Güc, səs , səslərin müddəti, onların tembri heyvanlar üçün faydalı məlumatlar daşıya bilər.  Səs təhlili elektron bir osiloskop və sonoqraf istifadə edərək aparılır.

 

YAZAR: Fidan Əmirəliyeva

Tərcümə: Əsmər Lətifova

Həmçinin bax: https://kafkazh.com/bakteriyalar/